Protokół przedślubny jest oficjalnym dokumentem, który narzeczeni spisują wraz z księdzem zanim ten udzieli im ślubu kościelnego. Trzeba pamiętać o tym, że jeśli ten krok zostanie pominięty, ślub może zostać uznany za nieważny. Protokół ślubny zwyczajowo składa się z kilku części – w skład każdej wchodzą pytania, czasem bardzo osobiste, na które narzeczeni muszą odpowiedzieć. Jeszcze do niedawna wymagane odpowiedzi w protokole ślubnym mogły ograniczać się do słów tak lub nie – obecnie pytania są bardziej intymne, a odpowiedzi na nie powinny być dość szczegółowe.
Kiedy powinno się spisać protokół przedślubny?
Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że nie istnieje żaden z góry określony czas, w którym narzeczeni powinni wpisać wraz z księdzem protokół przedślubny. Wszystko uzależnione jest od podejścia kapłana i parafii, w której służy. Zdarza się, że protokół przedślubny spisywany jest nawet 6 miesięcy przed ślubem. Zazwyczaj jednak wypełnia się go maksymalnie 2–3 miesiące przed tą ważną ceremonią. W niektórych parafiach księża na podpisanie protokołu ślubnego umawiają się z narzeczonymi w ostatnim miesiącu, który poprzedza ślub. To narzeczeni powinni zawczasu ustalić z księdzem konkretną datę spisania protokołu ślubnego.
Protokół przedślubny – jak długo trwa jego spisanie?
Pomimo tego że protokół przedślubny jest dość skomplikowany i rozbudowanym dokumentem, to z reguły czas jego spisywania nie powinien przekraczać około 40 minut. Zdarzają się księża, którzy potrafią narzeczonych przez tę procedurę przeprowadzić tak szybko i sprawnie, że całość nie zajmuje więcej niż kilkanaście minut. Niestety – zdarzają się również przypadki duchownych, którzy działają zgoła odmiennie – w takich sytuacjach trzeba przygotować się na to, że spisanie protokołu ślubnego może zająć nawet kilka godzin.
Protokół przedślubny zazwyczaj można spisać zaledwie w trakcie jednej wizyty, jednak zdarza się, że formalności zostają podzielone przez kapłana na dwa spotkania.
To, w jaki sposób spisywany jest protokół przedślubny, zależne jest od konkretnego księdza. Zazwyczaj jednak składa się na niego przysięga narzeczonych, wspólne odmówienie krótkiej modlitwy, a także wspólne i indywidualne rozmowy z kapłanem.
Jakie dokumenty są wymagane do spisania protokołu przedślubnego?
Prawo kościelne dokładnie określa listę dokumentów, które są wymagane do stworzenia protokołu przedślubnego. Są to:
- świadectwo chrztu,
- prośba o wygłoszenie zapowiedzi,
- potwierdzenie ukończenia katechezy przedślubnej (nauk małżeńskich),
- zaświadczenie konkordatowe lub odpis aktu małżeństwa z urzędu stanu cywilnego.
Przyszli małżonkowie powinni zabrać ze sobą także na wizytę dowody osobiste w celu potwierdzenia swojej tożsamości. Przed spotkaniem z księdzem warto zapytać się, czy nie będą wymagane również inne dokumenty – czasem się to zdarza, w zależności od parafii.
Jakie pytania zawiera protokół przedślubny?
Narzeczeni, którzy umówili się już na spotkanie z kapłanem, bardzo często zastanawiają się, jakich pytań mogą spodziewać się podczas spisywania protokołu przedślubnego. Ich obawy często budzi fakt, że niektóre pytania są dość intymne i wkraczają w przestrzeń osobistą narzeczonych.
Pierwszym działem, jaki narzeczeni wraz z księdzem wypełnią, są dane personalne obojga. To formularz, do którego wpisać trzeba imiona, nazwiska, dane rodziców, dane dowodu osobistego, daty i miejsca urodzenia, daty chrztu, komunii świętej i bierzmowania, adres zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie i zawód. Jak widać, jest to bardzo ogólny dział, którego wypełnienie nikomu nie powinno sprawiać większych trudności.
Kolejnym działań są podstawowe informacje o narzeczonych. Tutaj mogą pojawić się pytania o wyznania przyszłych małżonków, moralność chrześcijańską, potrzebę modlitwy, potrzebę przystępowania do sakramentów świętych, ukończenie katechezy. Ksiądz może zadać także pytania o staż związku. Bardzo prawdopodobne, że zapyta narzeczonych, czy ich rodzice wiedzą o zamiarze małżeństwa i wyrażają na niego zgodę. Jeśli odpowiedź będzie przecząca, narzeczeni będą musieli podać przyczyny tego stanu rzeczy.
Przeszkody małżeńskie:
Kolejny, bardzo obszernym działań protokołu przedślubnego, są przeszkody małżeńskie. Można podzielić je na:
- przeszkody niezdolności fizycznej – narzeczeni będą musieli podać informacje na temat ewentualnych problemów zdrowotnych, zdolności do współżycia małżeńskiego oraz posiadania dzieci.
- przeszkody węzła małżeńskiego – w tym dziale pojawią się pytania na temat ewentualnych, wcześniej zawartych małżeństw z innymi osobami, przyczyn ich rozpadu, a także zobowiązań względem byłego współmałżonka, dzieci i innych osób.
- przeszkody występu – jeśli jedno z narzeczonych owdowiało, ksiądz zada pytanie, czy narzeczeni znali się przed śmiercią współmałżonka tej osoby. Może paść także pytanie o powody śmierci oraz o to, czy któreś z narzeczonych się do niej nie przyczyniło.
- przeszkody pokrewieństwa – w tym miejscu kapłan zada pytanie o to, czy narzeczeni są spokrewnieni. Jeśli odpowiedź będzie twierdząca, należy dokładnie określić stopień pokrewieństwa.
- przeszkoda powinowactwa – ksiądz zada pytanie o to, czy narzeczeni nie są powinowatymi w linii prostej.
- przeszkoda przyzwoitości publicznej – narzeczeni będą musieli odpowiedzieć na pytanie, czy nie pozostawali w związku małżeńskim z krewnymi drugiej osoby.
- przeszkody pokrewieństwa prawnego – określają, czy pomiędzy narzeczonymi nie zachodzi stosunek rodzicielstwa lub rodzeństwa na skutek przeprowadzonej w przyszłości adopcji
- przeszkody święceń – ksiądz może nie wyrazić zgody na ślub, jeśli narzeczony przyjął w przeszłości święcenia diakonatu lub kapłaństwa,
- przeszkody wieczystego I publicznego ślubu czystości – pytanie o to, czy żadne z narzeczonych nie składało publicznego i wieczystego ślubu czystości w obiekcie zakonnym
- przeszkody pokrewieństwa duchowego – określają, czy narzeczeni nie posiadają względem siebie relacji związanej z sakramentem chrztu.
Ostatnia część protokołu
Kolejna część protokołu to wady oświadczenia woli zawarcia małżeństwa. Padają tutaj pytania, które związane są z dobrem ewentualnego potomstwa, jednością, nierozerwalnością oraz sakramentalnością małżeństwa. Ksiądz zorientuje się także w ewentualnych niezdolnościach do przyjęcia obowiązków małżeńskich, a także zbada intencje przyszłych narzeczonych.
Niedopuszczalna jest sytuacja, kiedy jedna ze stron stawia drugiej wymagania, od których uzależnia trwanie lub w ogóle zawarcie małżeństwa. Pytania mają także na celu określenie, czy narzeczeni dobrowolnie wchodzą w związek małżeński i nie istnieją związane z tym okoliczności przymusu.
Jeśli w związek małżeński wchodzą osoby o różnych wyznaniach, ksiądz powinien zadać im kilka dodatkowych pytań. Wszystko po to, by w przyszłości uniknąć nieporozumień i konfliktów na tle religijnym.
Podsumowując, wielu narzeczonych obawia się spisywania protokołu przedślubnego. Rzeczywiście, niektóre pytania są dość intymne i wkraczają głęboko w strefę komfortu,. Przed ślubem kościelnym jednak nie ma możliwości ominięcia tej formalności. Protokół przedślubny jest wymaganym dokumentem, dlatego jego spisanie jest obligatoryjne dla wszystkich osób, które są zawrzeć ślub kościelny.
